اخلاق ارتباطات مجازی حوزه‌ای از اخلاق کاربردی است که به مطالعه مشکلات اخلاقی ایجادشده توسط فناوری اطلاعات می‌پردازد و آن را تبیین می کند. امیرعباس رکنی
امیرعباس رکنی، کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه علوم قضایی
تحقیق و پژوهش در باب ارتباطات مجازی از اوایل دهه 1990 آغاز شده است و به‌صورت مداوم توسعه‌یافته و بیشتر می‌شود. علاقه روزافزون صاحب‌نظران شاخه‌های گوناگون علم (فیلسوفان، جامعه شناسان، روانشناسان، فرهنگ شناسان، زبان شناسان) به این موضوع به دلیل توسعه فزاینده‌ی موضوع تحقیق نیست، بلکه به دلیل نقش اساسی ارتباطات در هزاره جدید است.
پیش‌گفتار
پروفسور جیانکارلو الیا والوری[1] زاده 1940 در جنوا ایتالیا است. پدر او جزء شخصیت‌های برجسته و بانفوذ نیمه اول قرن بیستم در ایتالیا بود و برادر بزرگ‌ترش نیز همچون پدر دارای روابط بسیار گسترده‌ای با شخصیت‌های برجسته دیپلماتیک ایتالیایی بود. همین امر سبب شد تا جیانکارلو نیز به کمک برادرش مسیر زندگی خود را پیدا کند، هرچند این مسیر بسیار پرحادثه و فراز نشیب بوده است. او در طول حیات خود تجربیات بسیار مختلفی در حوزه‌های گوناگون داشته است. جیانکارلو والوری خود را در قامت یک مرد همه‌فن‌حریف نشان داده است؛ از سیاست گرفته تا نمایندگی صلح سازمان جهانی یونسکو و مدیریت شرکت‌های بزرگ تجاری و فناوری. او یک اقتصاددان و تاجر برجسته ایتالیایی و دارای نشان ممتاز علمی معتبر و افتخارات ملی است. وی دارای مدرک دکتری اقتصاد و مدیریت بازرگانی و همچنین دکتری علوم سیاسی است. او همچنین استاد حقوق، به‌ویژه حقوق مالیاتی نیز هست. آقای والوری به‌عنوان یک استاد تمام سابقه تدریس در دانشگاه‌های برجسته جهان مانند دانشگاه پکن، دانشگاه عبری اورشلیم و دانشگاه یشیوا[2] نیویورک را نیز در کارنامه خود دارد. او در حال حاضر عهده‌دار ریاست «گروه جهانی بین‌المللی»[3] ایتالیا هست. پروفسور والوری در زمینه فناوری‌های نوظهور راهبردی نیز تجربیات متعددی دارد و بر همین اساس سمت‌های مختلفی در این عرصه داشته است. ریاست افتخاری شرکت فناوری هواوی ایتالیا و مشاور ارشد اقتصادی گروه غول چینی اچ ان ای[4] ازجمله این موارد است. او پس از مدیریت شرکت‌ها و سازمان‌های خصوصی و دولتی متعدد، خود را متعهد به تحقیقات علمی در حوزه جغرافیای سیاسی جهانی کرد و در این عرصه نیز آثار علمی متعددی در کارنامه خود ثبت نمود. او در سال 1992 به‌عنوان افسر لژیون افتخاری جمهوری فرانسه، منصوب شد و به‌پاس خدماتش از فرانسوا میتران[5]، رئیس‌جمهور وقت فرانسه نشان لژیون دریافت کرد. نماینده رئیس‌جمهور فرانسه در روز اهدا نشان درباره انگیزه دولت فرانسه برای این کار گفت که پروفسور والوری «مردی است که می‌تواند فراتر از مرزها را ببیند و جهان را درک کند». جیانکارلو الیا والوری در سال 1977 نشان شایستگی جمهوری ایتالیا و در سال 2002 عنوان «عالی‌جناب»[6] را از آکادمی علوم انستیتو فرانسه[7] دریافت کرد. والوری در زمینه اخلاق نیز صاحب نظر و اثر است. اقتصاد اخلاق ازجمله حوزه‌های تخصصی مطالعات او است.
نکته دیگری که در خصوص پروفسور والوری قابل ذکر است، پیچیدگی تعاملات سیاسی و شخصیت این فرد است. والوری در مقام یک شخصیت سیاسی ایتالیایی با رهبران کره شمالی، چین، کشورهای بولیواری و سران آژانس یهود ارتباط تنگاتنگی دارد. این جنبه از شخصیت او سبب شده است تا در مقام یک سیاستمدار کارکشته نیز به فعالیت بپردازد و در عین حال مواضع وی چندان نیز روشن نباشد. مسائل خاورمیانه و خصوصاً نقش استراتژیک جمهوری اسلامی ایران در منطقه ازجمله علاقه‌مندی‌های مطالعاتی او بوده و در این خصوص مقالات متعددی نیز نگاشته است که در آن‌جا نیز موضع وی نه دوستانه است و نه خصمانه. بر همین اساس لازم به تذکر است که سلسله‌گفتارهای اخلاقی که در ادامه بیان خواهد شد، فارغ از جنبه‌های شخصیت سیاسی جیانکارلو والوری و دیدگاه‌های او بوده و صرفاً از این باب است که مسائل جدید و قابل‌توجهی را در حوزه اخلاق فضای مجازی به‌عنوان یک صاحب‌نظر علم اخلاق طرح می‌کند. اینترنت و فضای مجازی تأثیر تعیین‌کننده‌ای بر افکار عمومی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی دارد.
